Заяц і вожык
У адзін ясны, сонечны дзень стаяў вожык каля дзвярэй свайго дома, склаўшы рукі на жываце, і напяваў песеньку. Спяваў ён сваю песеньку, спяваў і раптам уздумаў: «Пайду я на поле ды на сваю бручку зірну. Пакуль мая жонка дзяцей мые ды апранае, я паспею і ў поле схадзіць, і вярнуцца дадому».
Ішоў вожык полем і сустрэўся з зайцам, які ішоў на сваю капусту паглядзець.
— Добры дзень, паважаны заяц! Як вы маецеся?
А заяц быў вельмі важны і горды. Замест таго, каб ветліва прывітацца з вожыкам, ён толькі кіўнуў галавою ды сказаў груба:
— Што гэта ты, вожык, так рана па полі лётаеш?
— Я на шпацыр выйшаў, — кажа вожык.
— На шпацыр? — запытаўся заяц насмешліва. — А па-мойму, на такіх кароценькіх ножках далёка не зойдзеш.
Пакрыўдзіўся вожык за гэткія словы. Не любіў ён, калі гаварылі пра ягоныя ногі, якія сапраўды былі кароткія ды крывыя.
— Ці не думаеш ты, — запытаўся ён у зайца, — што твае ногі бегаюць хутчэй і лепш?
— Вядома, — адказаў заяц.
— А ці не хочаш ты са мною навыперадкі пабегчы? — пытаецца вожык.
— З табою навыперадкі? — кажа заяц. — Не смяшы ты мяне, калі ласка. Няўжо ты на сваіх крывых нагах мяне абгоніш?
— А вось пабачым, — адказвае вожык. — Убачыш, што абганю.
— Ну, давай пабяжым, — кажа заяц.
— Пачакай, — адказвае вожык, — спачатку я схаджу дадому паснедаю, а праз паўгадзіны вярнуся на гэтае месца. Тады і пабяжым. Добра?
— Добра, — сказаў заяц.
Пайшоў вожык дадому. Ідзе і думае: «Заяц, вядома, хутчэй за мяне бегае. Але ён дурны, а я разумны. Я яго перахітру».
Прыйшоў вожык дадому і кажа жонцы:
— Жонка, апранайся хутчэй, прыйдзецца табе са мною ў поле ісці.
— А што здарылася? — пытаецца вожычыха.
— Ды вось мы з зайцам паспрачаліся, хто хутчэй бегае — я ці ён. Я павінен зайца абагнаць, а ты мне ў гэтай справе дапаможаш.
— Што ты — звар'яцеў? — здзівілася вожычыха. — Ён жа цябе адразу перагоніць.
— Не твая справа, жонка, — сказаў вожык. — Апранайся хутчэй ды пойдзем. Я ведаю, што раблю.
Апранулася жонка ды пайшла з вожыкам у поле.
Па дарозе вожык кажа жонцы:
— Мы пабяжым з зайцам вось па гэтым доўгім полі. Заяц пабяжыць па адной баразне, а я па другой. А ты, жонка, стань у канцы поля каля маёй баразны. Як толькі падбяжыць пад цябе заяц, ты крыкні: «Я ўжо тут!» Зразумела?
— Зразумела, — адказвае жонка.
Так яны і зрабілі. Завёў вожык жонку на канец свае баразны, а сам вярнуўся на тое месца, дзе пакінуў зайца.
— Ну, што ж, — кажа заяц, — пабяжым?
— Пабяжым, — адказвае вожык.
Сталі яны кожны ў пачатку свае баразны.
— Раз, два, тры! — крыкнуў заяц.
І абодва яны пабеглі з усіх ног.
Прабег вожык крокі тры-чатыры, а потым ціхенька вярнуўся на сваё месца і сеў. Сядзіць ды адпачывае. А заяц усё бяжыць ды бяжыць. Дабег да канца свае баразны, а тут вожычыха яму і крычыць:
— Я ўжо тут!
А трэба сказаць, што вожык і вожычыха вельмі падобныя адзін да аднаго. Здзівіўся заяц, што вожык яго перагнаў.
— Пабяжым цяпер назад, — кажа ён вожыку. — Раз, два, тры!
І пусціўся заяц назад хутчэй. А вожычыха засталася сядзець на сваім месцы.
Дабег заяц да пачатку баразны, а насустрач яму вожык крычыць:
— Я ўжо тут!
Яшчэ больш здзівіўся заяц.
— Пабяжым яшчэ раз, — кажа ён вожыку.
— Добра, — адказвае вожык. — Калі хочаш, пабяжым яшчэ раз.
Так семдзесят тры разы бегаў заяц туды і назад.
А вожык усё яго пераганяў. Прыбяжыць заяц да пачатку баразны, а вожык крычыць: «Я ўжо тут».
На семдзесят чацвёрты раз дабег заяц да сярэдзіны поля ды паваліўся на зямлю.
— Змарыўся, — кажа, — не магу больш бегаць.
— Вось бачыш цяпер, у каго ногі лепшыя?
Нічога не адказаў заяц і пайшоў з поля — ледзь ногі пацягнуў.
А вожык з вожычыхай паклікалі сваіх дзетак ды пайшлі ў грыбы.